مقدمه
چک‌لیست (Checklist) یکی از ابزارهای کلیدی برای اجرای پرواز ایمن و بدون خطا است.
هر خلبان یا اپراتور پهپاد باید قبل از هر پرواز، مجموعه‌ای از بررسی‌ها را انجام دهد تا از سلامت تجهیزات، شرایط مناسب محیطی و آماده بودن تمامی اجزای مأموریت اطمینان حاصل کند.
هدف از این آموزش آن است که یاد بگیرید چگونه چک‌لیست مخصوص پهپاد خودتان را طراحی و اجرا کنید.
ساختار کلی چک‌لیست پهپاد
چک‌لیست هر پهپاد از شش بخش اصلی تشکیل می‌شود:
- چک‌لیست سخت‌افزاری (Hardware Check)
- چک‌لیست نرم‌افزاری (Software Check)
- چک‌لیست مدارک و مجوزها (Documentation & Flight Plan)
- چک‌لیست شرایط محیطی و آب‌وهوایی (Weather & Environment)
- چک‌لیست بازدید میدانی محل یا منطقه پرواز و انجام عملیات پروازی (Field Inspection)
- چک‌لیست پرواز (Flight Operation)
۱. چک‌لیست سخت‌افزاری پهپاد
هدف: اطمینان از سلامت فیزیکی تمام اجزا قبل از روشن کردن سیستم.
| ردیف | مورد بررسی | وضعیت (✔/✖) | توضیحات |
|---|---|---|---|
| 1 | بدنه و بازوها (بررسی شکستگی یا ترک) | ||
| 2 | ملخ‌ها (سلامت، تعادل، عدم تاب خوردگی) | ||
| 3 | موتور‌ها (چرخش آزاد و بدون صداهای غیرعادی) | ||
| 4 | پایه‌ها و ارابه فرود (Landing Gear) | ||
| 5 | اتصالات برقی و کانکتورها | ||
| 6 | باتری (سطح شارژ، سلامت فیزیکی، عدم تورم) | ||
| 7 | گیمبال و دوربین | ||
| 8 | آنتن‌ها و GPS | ||
| 9 | تمیزی لنز دوربین | ||
| 10 | وجود میکرو SD برای ضبط تصاویر | ||
| 11 | در پهپادهای کشاورزی / بررسی نازل ها و پمپ ها و اتصالات انتقال محلول | ||
| 12 | در پهپادهای کشاورزی / وجود محلول در مخزن پهپاد |
۲. چک‌لیست نرم‌افزاری پهپاد
هدف: بررسی وضعیت نرم‌افزار مدیریت پرواز، پارامترهای پرواز و به‌روزبودن سیستم‌ها.
| ردیف | مورد بررسی | وضعیت (✔/✖) | توضیحات |
|---|---|---|---|
| 1 | نسخه نرم‌افزار کنترل پرواز (Firmware) به‌روز است | ||
| 2 | ارتباط کنترلر با پهپاد برقرار است | ||
| 3 | GPS قفل شده و موقعیت دقیق دارد | ||
| 4 | قطب‌نما (Compass) کالیبره شده است | ||
| 5 | سنسور IMU (شتاب‌سنج و ژیروسکوپ) کالیبره شده است | ||
| 6 | وضعیت Aircraft Status بدون هشدار (No Error) | ||
| 7 | تنظیمات پرواز (Mode, Return-to-Home, Altitude Limit) بررسی شد | ||
| 8 | در پهپادهای کشاورزی کالیبره فلومتر و پمپ |
۳. چک‌لیست مدارک و مجوزات
هدف: اطمینان از کامل بودن اسناد قانونی، مجوز پرواز و طرح پرواز (Flight Plan).
| ردیف | مورد بررسی | وضعیت (✔/✖) | توضیحات |
|---|---|---|---|
| 1 | گواهینامه خلبان معتبر و همراه دارد / اگر ندارید از نگاه آسمان آن را بگیرید. ثبت نام در دوره کاربر پهپاد | ||
| 2 | مجوز پرواز منطقه از مراجع ذی‌ربط اخذ شده است. | ||
| 3 | پلاک پهپاد و سند مالکیت (گواهی ثبت) موجود است | ||
| 4 | طرح پرواز (Flight Plan) نوشته و تأیید شده است | ||
| 5 | بیمه مسئولیت و مجوزهای ویژه (در صورت نیاز) بررسی شد |
۴. چک‌لیست شرایط آب‌وهوایی و محیطی
هدف: اطمینان از ایمنی پرواز در شرایط مناسب جوی و محیطی.
| ردیف | مورد بررسی | وضعیت (✔/✖) | توضیحات |
|---|---|---|---|
| 1 | سرعت باد زیر حد مجاز است (مثلاً کمتر از 25 km/h) | ||
| 2 | جهت باد مشخص و مناسب جهت پرواز است | ||
| 3 | بارندگی، مه یا گردوغبار وجود ندارد | ||
| 4 | دمای محیط در محدوده مجاز پهپاد است | ||
| 5 | دید افقی کافی است (حداقل 1 کیلومتر) |
۵. چک‌لیست بازدید میدانی از محل پرواز نقطه شروع پرواز
هدف: بررسی موانع، ایمنی اطراف و تعیین موقعیت‌های حیاتی قبل از پرواز.
| ردیف | مورد بررسی | وضعیت (✔/✖) | توضیحات |
|---|---|---|---|
| 1 | محدوده پرواز مشخص و امن است | ||
| 2 | حضور افراد متفرقه در محدوده پرواز ممنوع شده است | ||
| 3 | موانع احتمالی (سیم برق، درخت، دکل، ساختمان) بررسی شد | ||
| 4 | نقطه فرود اضطراری مشخص شد | ||
| 5 | محل قرارگیری اپراتور و ناظر ایمنی تعیین شد |
۶. چک‌لیست پرواز (Flight Operation)
هدف: اطمینان از شروع، انجام و پایان پرواز به‌صورت ایمن و کنترل‌شده.
| ردیف | مورد بررسی | وضعیت (✔/✖) | توضیحات |
|---|---|---|---|
| 1 | Home Point به‌درستی ثبت شده است | ||
| 2 | حالت بازگشت خودکار (RTH) فعال و ارتفاع صحیح تنظیم شده | ||
| 3 | تست تیک‌آف و هاور اولیه انجام شد | ||
| 4 | سیگنال کنترل و ویدئو پایدار است | ||
| 5 | سطح شارژ باتری حین پرواز کنترل می‌شود | ||
| 6 | پرواز ایمن پایان یافت و داده‌ها ذخیره شدند |
نکات پایانی برای طراحی چک‌لیست اختصاصی
- هر شرکت یا کاربر می‌تواند با توجه به نوع پهپاد خود (کشاورزی، نقشه‌برداری، امدادی، نجات، تصویربرداری و …) موارد اختصاصی اضافه کند.
- بهتر است چک‌لیست در قالب A4 با جداول ساده طراحی شود تا در تبلت یا چاپ‌شده در میدان قابل استفاده باشد.
- برای سهولت، کنار هر مورد خانه‌ای جهت علامت “✔” قرار دهید.
- چک‌لیست باید پیش از هر پرواز به‌طور کامل تکمیل و امضا شود.
#نگاه_آسمان
نویسنده: محمد چیتگرها
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.